Τα στραβά κι ανάποδα της Ελληνικής Αστυνομίας

Όταν έμαθα για το συμβάν, σκέφτηκα οτι ο μικρούλης είχε την ηλικία της μεγάλης κόρης-μου· θα μπορούσε να ήτανε και γιος-μου. Θα μπορούσε να ήταν γιος-σας, αδερφός-σας, ανηψιός-σας, εγγονός-σας, ξάδερφός σας, και πάει λέγοντας. Θέλουμε να έχουμε μια αστυνομία που να σκοτώνει τα παιδιά-μας; Τί πάει στραβά με την αστυνομία, με τη νοοτροπία-της, και κυρίως με τη δική-μας τη νοοτροπία, και πώς μπορούμε να τ’ αλλάξουμε όλ’ αυτά; Αυτά εξετάζω σε ότι ακολουθεί.

Πρόβλημα 1^ο: “Ανθρωποκτονία εξ αμελείας”

Μερικές ημέρες μετά τη δολοφονία του μικρού Αλέξη, κάποιος κύριος Αλ. Κούγιας, δικηγόρος, γνωστότατος απ’ ότι φαίνεται στους συμπατριώτες-μου (αλλά άγνωστος σ’ εμένα, μάλλον γιατί δεν παρακολουθώ την τηλεορασιακή ψυχαγωγική κουλτούρα), ανέλαβε την υπεράσπιση του δολοφόνου. Μέχρις εδώ όλα καλά, όλοι έχουν δικαίωμα στην υπεράσπιση. Ο δικηγόρος αυτός όμως έκανε και κάποιες δηλώσεις στα μέσα ενημέρωσης, λέγοντας οτι πρόκειται για “παρεξήγηση” (sic), επειδή σύμφωνα με τη βαλλιστική εξέταση η σφαίρα, πριν να καρφωθεί στο στήθος του μικρού, εξοστρακίστηκε σε σκληρή επιφάνεια. Άρα ο αστυνομικός πυροβόλησε στον αέρα σύμφωνα με τον κ. Κούγια, δεν είχε πρόθεση να σκοτώσει άνθρωπο, άρα πρόκειται για ανθρωποκτονία “εξ αμελείας”. “Μικροπαρεξήγηση”, σαν να λέμε δηλαδή. Θα ήθελα να εξηγήσω στον κύριο αυτόν για ποιο λόγο η άποψή του είναι επιεικώς βλακώδης, και το επιχείρημά του έωλο, εφόσον πάρουμε υπόψη τις μαρτυρικές καταθέσεις αυτοπτών μαρτύρων.

Διαβάζουμε στην εφημερίδα Ελευθεροτυπία, της 13ης Δεκεμβρίου 2008 (η έμφαση δική-μου):

Μάρτυρας: «Τον είδα να βγάζει το όπλο και να στοχεύει ευθέως» Με την αυθόρμητη προσέλευση στον ανακριτή αυτοπτών μαρτύρων, οι οποίοι καταθέτουν όλα όσα είδαν να διαδραματίζονται μπροστά στα μάτια τους το βράδυ του περασμένου Σαββάτου, συνεχίζεται η διερεύνηση των συνθηκών, κάτω από τις οποίες βρήκε το θάνατο ο 15χρονος Αλέξης Γρηγορόπουλος. Χθες ενώπιον του 9ου τακτικού ανακριτή, Φ. Βλάχου, εξετάστηκε ο Φώντας Παπαδημητρίου που από την πρώτη στιγμή του τραγικού περιστατικού είχε βγει και είχε μιλήσει σε μέσα μαζικής ενημέρωσης για το τι είχε συμβεί. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο μάρτυρας επανέλαβε και ενώπιον του ανακριτή ότι είδε τον ειδικό φρουρό να βγάζει το όπλο του και να στοχεύει ευθέως προς την παρέα των νεαρών παιδιών. Ακόμη ο μάρτυρας φέρεται να υποστήριξε κατηγορηματικά ότι δεν υπήρχε όχλος και ότι οι αστυνομικοί ήταν αυτοί που προκάλεσαν βρίζοντας τα παιδιά. Επίσης χθες στον ανακριτή προσκομίστηκε και το βίντεο που είχε τραβηχθεί εκείνο το βράδυ και στο οποίο απεικονίζεται η σκηνή του πυροβολισμού. Το βίντεο παρέδωσε στα χέρια του ανακριτή η γυναίκα που το τράβηξε.

Υπάρχει και βίντεο λοιπόν, άρα η κατάθεση του μάρτυρα ελέγχεται και με αδιάσειστα στοιχεία. Ιδού τί δήλωσε ο ίδιος μάρτυρας, ο κ. Παπαδημητρίου, στην τηλεόραση του σταθμού MEGA (και πάλι η έμφαση δική-μου):

Έρχεται ένα περιπολικό στη Τζαβέλα-Ναυαρίνου. Σταματάει το περιπολικό και κοιτάει προς τα κάτω. Σαν να έψαχναν κάτι. Διαπληκτίζονται λεκτικά με μια ομάδα μέσα από το περιπολικό με μια παρέα ανθρώπων. Δεν ήταν κουκουλοφόροι. Υπάρχουν καφετέριες εκεί και ήταν τα παιδιά. Κατεβαίνουν από το περιπολικό οι αστυνομικοί μετά από 50μ και λίγα λεπτά μετά τον λεκτικό διαπληκτισμό. Δεν έγινε επίθεση και δεν υπάρχει σωματική επαφή. Ούτε στο περιπολικό έγινε κάποια επίθεση. Μόνο μια ομάδα ανθρώπων άρχισε να φωνάζει. Πετάχτηκαν πλαστικά δύο μπουκάλια νερό και ήταν στην θέση τους οι αστυνομικοί. Ξαναμπαίνουν στο περιπολικό και φεύγουν προς Χαριλάου Τρικούπη και γυρίζουν πεζοί με γρήγορο βήμα και φθάνουν πάλι στο ίδιο σημείο. Στην οδό Τζαβέλα και Μεσολογγίου ήταν η ομάδα που είχαν διαπληκτιστεί. Δεν κινήθηκαν προς το μέρος τους. Υπήρχε απόσταση πάνω από 20 μέτρα. Δεν έφθασαν σώμα με σώμα. Μόνο λεκτικοί διαξιφισμοί σε απόσταση 40μ. Μετά από φωνές και βρισιές, τείνει το όπλο και πυροβολεί στο μέρος των παιδιών. Είδα την προέκταση του χεριού του. Δεν ήταν στον αέρα.

Εκτός από τον κ. Παπαδημητρίου υπάρχει τουλάχιστον μία ακόμη μάρτυρας η οποία δήλωσε στην τηλεόραση ουσιαστικά το ίδιο πράγμα, οτι δηλαδή είδε τον αστυνομικό να σημαδεύει προς την κατεύθυνση των παιδιών· όπως επίσης υπάρχει η μαρτυρία ενός από τα παιδιά, που σαν ανήλικος παραμένει ανώνυμος. Αυτά που δήλωσε το παιδί και δημοσιεύτηκαν στην Ελευθεροτυπία της 11ης Δεκεμβρίου, νομίζω οτι αξίζουν προσοχής, κυρίως για τον αυθορμητισμό-τους, και για το πώς χαράχτηκε το γεγονός στη μνήμη των ίδιων των παιδιών:

Ηπιαμε τον καφέ μας, είπαμε ανέκδοτα, κάναμε πλάκα. Επειδή ψιλόβρεχε μαζευτήκαμε σ’ ένα κτήριο Τζαβέλλα και Μεσολογγίου που είχε υπόστεγο. Τότε είδαμε ένα περιπολικό να περνά, αλλά δεν δώσαμε σημασία. Ούτε βρισιές ακούσαμε ούτε τίποτε. Εκτός αν όλα αυτά είχαν γίνει πολύ πιο μακριά. Μετά πέντε λεπτά, πρέπει να ήταν 9:10, είδαμε δύο αστυνομικούς με μπλε και αλεξίσφαιρα να κατεβαίνουν. Μόλις έφτασαν στη δικιά μας την παρέα άρχισαν να μας βρίζουν άσχημα. Ενας φίλος τούς είπε «Άντε φύγετε από ’δώ ρε καραγκιόζηδες!». Αυτοί απάντησαν: «Ελάτε εδώ να μας διώξετε!». Ειπώθηκαν διάφορα και οι αστυνομικοί πέταξαν μια κροτίδα λάμψης. Τότε συνειδητοποίησα ότι αυτοί το πάνε στο πολύ σοβαρό και στο άσχημο. Χέστηκα από το φόβο μου. Εφυγα από ’κεί που ήμουν και πήγα στην άλλη γωνία. Είδα παιδιά να μαζεύουν μπουκάλια και να πετάνε ένα. Εμείς τους φωνάζαμε: «Σταματήστε, είναι παγίδα!». Δέκα παιδιά πήγαν προς το μέρος τους. Οι αστυνομικοί ήταν στη Ζοωδόχου Πηγής και μπήκαν στον πεζόδρομο της Τζαβέλλα. Ο ένας έβγαλε το πιστόλι από τη θήκη του. Δυο παιδιά έμειναν πίσω και οκτώ προχωρούσαν προς το μέρος τους. Ακούσαμε δύο πυροβολισμούς στον αέρα. Από τα οκτώ παιδιά έμειναν 3-4, τα υπόλοιπα υποχώρησαν προς τα πίσω. Εγώ φοβόμουν πολύ και είχα σκύψει. Τους φωνάζαμε «Τι κάνετε ρε, παιδιά είμαστε!» και εκείνοι μας είπαν «Ελάτε κωλόπαιδα να μας διώξετε!» και τότε βλέπω τον έναν αστυνομικό να σκύβει, να παίρνει στάση και να πυροβολεί τα τρία-τέσσερα παιδιά που είχαν μείνει όρθια. Είδα τον Αλέξη να είναι κάτω και στο στήθος του, στο μέρος της καρδιάς, είχε κάτι. Σφαίρα ήταν, κάλυκας ήταν, δεν ξέρω. Έτσι κι αλλιώς μόνο στις ταινίες είχα δει πυροβολισμό. Βαριανάσαινε. Του σηκώσαμε την μπλούζα να δούμε τι είχε γίνει. Είχε μια πληγή, αλλά με λίγο αίμα και σκέφτηκα ότι αν ήταν κάτι σοβαρό και είχε τρυπήσει η καρδιά του θα έβγαζε πολύ αίμα. Έτσι γίνεται στις ταινίες. Ήρθε το ασθενοφόρο, του έκαναν μαλάξεις και κάποια στιγμή ο Αλέξης έκανε «αχ!» και κρέμασε το κεφάλι του. Μου είπαν ότι πέθανε. Δεν είχε σφυγμό. Ακόμα και τώρα δεν το πιστεύω. Πώς μπόρεσαν να πάρουν την ψυχή ενός αθώου παιδιού; Υπάρχει κακό παιδί 15 χρόνων;

Έχουμε λοιπόν ένα σωρό ανθρώπους να καταθέτουν οτι είδαν τον αστυνομικό να σημαδεύει προς τα παιδιά, και να πυροβολεί. Από την άλλη, η βαλλιστική εξέταση δείχνει οτι η σφαίρα που χτύπησε το μικρό Αλέξη εξοστρακίστηκε πρώτα σε σκληρή επιφάνεια, που είναι ένα άλλο αδιαμφισβήτητο γεγονός. Πώς συμβιβάζονται αυτά τα δύο γεγονότα;

Απλούστατα, κ. Κούγια: ο αστυνομικός σημάδεψε προς την κατεύθυνση των παιδιών, όπως βεβαιώνουν οι μάρτυρες, αλλά με χέρι που έτρεμε, γιατί υπ’ αυτές τις συνθήκες η αδρεναλίνη μέσα στον οργανισμό-του θα είχε “χτυπήσει κόκκινο”. Πυροβόλησε μεν, αλλά στην κατάσταση που ήταν, ο πυροβολισμός έστειλε τη σφαίρα όχι ευθεία, αλλά να προσκρούσει πρώτα σε κάποια σκληρή επιφάνεια — μια τσιμεντένια μπάλα πακτωμένη στο έδαφος, όπως διαπιστώθηκε αργότερα — και μετά καρφώθηκε στο σώμα του μικρού αγοριού με κατεύθυνση από πάνω προς τα κάτω, σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες από τη βαλλιστική εξέταση. Επιτρέπει αυτό το σενάριο στον κ. Κούγια να μιλά για “εξ αμελείας” ανθρωποκτονία;

Κάθε άλλο! Ασφαλώς και υπήρχε πρόθεση για ανθρωποκτονία, εκ μέρους του αστυνομικού, εφόσον σημάδεψε τα παιδιά σύμφωνα με τους αυτόπτες μάρτυρες. Το αν η αδρεναλίνη του τίναξε το χέρι ώστε να πάει η σφαίρα έμμεσα στο στόχο δεν μειώνει την πρόθεσή του ούτε κατά το ελάχιστο. Επιτρέψτε-μου να κάνω έναν παραλληλισμό με κάτι πιο οικείο, κάτι πιο “ελαφρύ”, για να γίνει το βλακώδες του Κούγειου ισχυρισμού περί “εξ αμελείας” πλήρως κατανοητό, ακόμα κι απ’ τους ελαφρόμυαλους:

Συμβαίνει μερικές φορές στο μπάσκετ να γίνει σουτ τριών πόντων (δηλαδή μακρύτερα από τα 6,25 μ) υπό πίεση, και η μπάλα να καταλήξει στο καλάθι αφού πρώτα χτυπήσει στο ταμπλό. “Εξοστρακίζεται” δηλαδή η μπάλα στην επιφάνεια που είναι τοποθετημένη κατακόρυφα πίσω από το καλάθι, και μετά μπαίνει μέσα. Τί πρέπει να υποθέσουμε λοιπόν, οτι ο παίκτης που έκανε το σουτ δεν είχε πρόθεση να πετύχει καλάθι; Γιά ρωτήστε και τον ίδιον! Ασφαλώς και σημαδεύει ο παίκτης το στόχο, το καλάθι δηλαδή, αλλά όντας υπό πίεση — είτε λόγω αντίπαλης άμυνας, είτε λόγω έλλειψης χρόνου — στέλνει τη μπάλα στο στόχο με τη βοήθεια της τύχης.

Άλλο λοιπόν το “πυροβολώ στον αέρα”, κι άλλο το “σημαδεύω το στόχο, αλλά η αδρεναλίνη μου τινάζει το χέρι και στέλνει τη σφαίρα μετά από εξοστρακισμό στο στόχο”. Επειδή επιμένω στην υπόθεση περί αδρεναλίνης, ας σημειώσω και το εξής: δεν είμαι μεν νευροβιολόγος, αλλά η ειδικότητά μου (νοολογία, νοητική ψυχολογία) είναι αρκετά κοντά ώστε να γνωρίζω κάποια σχετικά πράγματα. Η ορμόνη αυτή εκκρίνεται από τα επινεφρίδια (γι’ αυτό και ονομάζεται επίσης επινεφρίνη) σε περιπτώσεις ξαφνικού ερεθίσματος που απαιτεί άμεση δράση (το λογοπαίγνιο δεν το επιδίωξα) και επιδρά όχι κατευθείαν στον εγκέφαλο, αλλά μέσω της επίσης εκκρινόμενης και συγγενικής νορεπινεφρίνης. Η νορεπινεφρίνη είναι ταυτόχρονα ορμόνη και “νευροδιαβιβαστής”, δηλαδή διαβιβάζει εντολές μεταξύ των νευρώνων του εγκεφάλου. Επιδρά λοιπόν στον εγκεφαλικό μετωπιαίο λοβό, όπου έχει σαν αποτέλεσμα τη μειωμένη δυνατότητα ορθολογικής σκέψης, πράγμα που εξηγεί το γιατί ο αστυνομικός, μετά απ’ το λεκτικό διαπληκτισμό, γύρισε και σημάδεψε προς τα παιδιά: του ήταν αδύνατο στην κατάσταση εκείνη να κρίνει με τη λογική τις συνέπειες της πράξης-του. Επίσης η νορεπινεφρίνη επιδρά και στον κινητικό φλοιό, που είναι μια ζώνη στον εγκέφαλο και βρίσκεται περίπου κάτω από την περιοχή εκείνη που καλύπτει το τόξο των “επαγγελματικών ακουστικών”, εκείνων που βλέπουμε να φορούν καμιά φορά στην τηλεόραση οι ρεπόρτερ που κάνουν ζωντανή μετάδοση: ακουστικά που καλύπτουν τα αυτιά και συνδέονται με ένα τόξο που περνάει πάνω από το κεφάλι· λοιπόν, περίπου κάτω από το τόξο αυτό βρίσκεται ο κινητικός φλοιός. Το αποτέλεσμα της νορεπινεφρίνης στον κινητικό φλοιό είναι οτι δημιουργεί το γνωστό “τρέμουλο” όταν βρισκόμαστε σε ταραχή (επειδή ο κινητικός φλοιός του εγκεφάλου ελέγχει τις κινήσεις-μας). Έτσι εξηγείται το τίναγμα του χεριού του αστυνομικού, και ο εξοστρακισμός της σφαίρας σε σκληρή επιφάνεια. Τίποτα όμως απ’ όλ’ αυτά δεν απαλείφει την πρόθεση για φόνο. Δηλαδή την “ανθρωποκτονία εκ προθέσεως”, όπως λέγεται στη δικονομική διάλεκτο, κατηγορία που αποδόθηκε στον αστυνομικό από τον εισαγγελέα.

Προς επιβεβαίωση των παραπάνω, ορίστε τί δήλωσε στο δικαστήριο ο ιατροδικαστής-πραγματογνώμονας, τεχνικός σύμβουλος της οικογένειας του θύματος, κ. Συμεών Μεσογίτης, στις 7 Ιουνίου 2010 (ιδού η πηγή):

«Το παιδί ήταν σκυμμένο, η βολή ήταν ευθεία προς τα αριστερά, θύμα και δράστης ήταν αντικριστά».

Κατά δήλωση του κ. Μεσογίτη, το παραπάνω δεν αποτελεί απλώς διαπίστωση δική-του, αλλά κοινό συμπέρασμα όλων των ειδικών που συμμετείχαν στην αυτοψία, και πρόκειται για «αδιαμφισβήτητα επιστημονικό συμπέρασμα καθώς στηρίζεται σε ευρήματα.» Το οτι «το παιδί ήταν σκυμμένο» εξηγεί το γιατί η διεύθυνση της σφαίρας στο σώμα-του ήταν από πάνω προς τα κάτω. Επίσης ο ιατροδικαστής δήλωσε:

«Από τη στιγμή που ο δράστης πυροβολεί προς το πλήθος, αν βρει κάποιο εμπόδιο δεν έχει χτυπήσει κατά λάθος κάποιον από το πλήθος, έχει χτυπήσει κατά λάθος το εμπόδιο».

Με την ευκαιρία θα ήθελα να σημειώσω και το εξής. Ευτυχώς το δικαστήριο δεν καταλόγισε στον αστυνομικό το ελαφρυντικό του οτι βρισκόταν “εν βρασμώ ψυχής” — όπως έγινε παλιότερα με το Μελίστα, τον αστυνομικό που σκότωσε το μαθητή Μιχάλη Καλτεζά στις 17 Νοέμβρη 1985, πάλι στα Εξάρχεια (βλ. παρακάτω). Αυτή η διαφορετική και πιο ελαφριά μεταχείριση του ατόμου όταν βρίσκεται “εν βρασμώ ψυχής” είναι ενδεικτική της άγνοιας, του μαύρου σκοταδιού που έχει ο νομοθέτης και η δικαιοσύνη σχετικά με την εγκεφαλική λειτουργία. Δεν μπορώ βέβαια να κάνω ανάλυση του θέματος σε βάθος στο παρόν κείμενο. Περιληπτικά μόνο θα αναφέρω οτι η ανθρώπινη νόηση, και κατ’ επέκταση και η συμπεριφορά, εξαρτάται από δύο κάπως διαφορετικά και ανεξάρτητα “κέντρα αποφάσεων”: το ένα είναι το κέντρο του συνειδητού, που χαρακτηρίζεται από την ορθολογική κρίση, την αίσθηση της προσωπικότητας (του “εγώ”), το χειρισμό της ομιλίας, κ.ά.· και το άλλο είναι το κέντρο του υποσυνειδήτου, που χαρακτηρίζεται από τη λήψη αποφάσεων μέσω συναισθημάτων, την αυτοματοποιημένη αντίδραση “χωρίς σκέψη”, την έμπνευση, την αδυναμία λεκτικής έκφρασης, κ.ά. Π.χ. όταν ερωτευόμαστε, ή όταν συνθέτουμε μουσική ή ένα ποίημα, δρούμε μέσω του υποσυνειδήτου, ενώ όταν λύνουμε ένα σταυρόλεξο, ή όταν προγραμματίζουμε τις διακοπές-μας, ή και τη λίστα για τα ψώνια της ημέρας, δρούμε κυρίως μέσω του συνειδητού. (Εξελικτικά, θα λέγαμε οτι τα προγονικά-μας είδη ίσως να μην είχαν αναπτύξει ακόμη το συνειδητό κέντρο της νόησης, γιατί τους έλλειπε μεγάλο μέρος του μετωπιαίου λοβού.) Όταν λοιπόν οι δικαστές μιλάνε για “βρασμό ψυχής”, αυτό που εννοούν είναι οτι το υποσυνείδητο (με την ορμονική βοήθεια της νορεπινεφρίνης, ή ας πούμε ανακριβώς της αδρεναλίνης) καταλαμβάνει τον πλήρη έλεγχο των αποφάσεων, παραμερίζοντας τελείως τη δυνατότητα δράσης του συνειδητού. Δεν τίθεται θέμα “βρασμού ψυχής” — αυτά είναι μεσαιωνικοί όροι, κοινώς μπούρδες — αλλά θέμα πλήρους κυριαρχίας του υποσυνειδήτου και παραγκωνισμού του συνειδητού. Με τη γνωστή έκφραση “θόλωσε το μυαλό-μου” εννοούμε ακριβώς αυτό, δηλαδή την αδυναμία λήψης λογικών αποφάσεων, χάρη στη δράση των ορμονών. Αυτές είναι που “θολώνουν” τον εγκέφαλο.

Τώρα, με βάση τα παραπάνω, τίθεται το ερώτημα: Γιατί ν’ αποτελεί ελαφρυντικό το οτι ένας άνθρωπος δεν έχει καλό έλεγχο του υποσυνειδήτου-του μέσω του συνειδητού, με αποτέλεσμα να “χάνει τον έλεγχο”; Δεν πρέπει να μου επιφέρει τιμωρία αν χάνω τον έλεγχο και λειτουργώ όπως με ωθούν οι παρορμήσεις του υποσυνειδήτου-μου; Ε, τότε να μην τιμωρούμε τους βιαστές, γιατί — οι “καημένοι” — λειτουργούν υποσυνείδητα, δεν σκέφτονται λογικά τις συνέπειες, και πάνε και επιτίθενται στο θηλυκό που θα τους γυαλίσει στο μάτι, όπως ακριβώς και τα προγονικά-μας είδη, ή άλλα είδη πιθήκων, όπως οι χιμπαντζήδες. Τί διαφορά έχει αυτή η συμπεριφορά από το “βρασμό ψυχής”; Αν ο νομοθέτης γνώριζε μια σταλίτσα σχετικά με τις νοητικές λειτουργίες, θα συμπέραινε οτι ουσιαστική διαφορά δεν υπάρχει. Αν πρέπει να τιμωρείται ο βιαστής επειδή χάνει το συνειδητό έλεγχο, τότε πρέπει να τιμωρείται και ο υποτιθέμενος “εν βρασμώ ψυχής”, ακριβώς για τον ίδιο λόγο. Και μάλιστα πολύ περισσότερο αν είναι αστυνομικός, γιατί από τους αστυνομικούς περιμένουμε να έχουν πλήρη και συνειδητό έλεγχο των πράξεών τους, ακριβώς λόγω του κρίσιμου του επαγγέλματός τους. Όσοι αστυνομικοί έχουν ελλειπή συνειδητό έλεγχο να τιμωρούνται αυστηρότατα — ποιος τους είπε στο κάτω-κάτω ν’ αναλάβουν την ευθύνη να γίνουν αστυνομικοί, εφόσον δεν είχαν τα προσόντα;

Πρόβλημα 2^ο: “Μεμονωμένη πράξη”

Ούτε μια βδομάδα μετά τη δολοφονία του Αλέξη Γρηγορόπουλου, ο υπουργός εσωτερικών Προκόπης Παυλόπουλος τη χαρακτήρισε μεμονωμένη πράξη, όπως διαβάζουμε στην Ελευθεροτυπία της 12ης Δεκεμβρίου 2008 (η έμφαση δική-μου):

[Ο υπουργός εσωτερικών Προκόπης Παυλόπουλος] απέρριψε μετά επιτάσεως τη θέση των ερωτώντων βουλευτών, Σπ. Χαλβατζή και Αλ. Αλαβάνου, που μιλούσαν για αντιδημοκρατικό καθεστώς στο εσωτερικό της ΕΛ.ΑΣ. «Η πράξη αυτή, όσο και αν είναι αποτρόπαια, είναι μεμονωμένη και δεν μπορεί να αλλοιώσει την εικόνα μιας Αστυνομίας, που λειτουργεί εντός του πλαισίου δικαίου, κοντά στον πολίτη. Δεν μπορούμε να μηδενίσουμε τη συμπεριφορά ενός ολόκληρου σώματος», υπογράμμισε.

Εξηγώ αμέσως παρακάτω για ποιο λόγο η άποψη του κ. Παυλόπουλου περί μεμονωμένης πράξης είναι εντελώς λανθασμένη. Όταν έχουμε υπεύθυνους της αστυνομίας υπουργούς του βεληνεκούς του κ. Παυλόπουλου, που δεν αντιλαμβάνονται το πρόβλημα στην ουσία-του, δεν νομίζω πως πρόκειται να δούμε ν’ αλλάζει τίποτα προς το καλύτερο.

Πρώτα ας δούμε μια λίστα γεγονότων, για να κρίνουμε την ορθότητα του ισχυρισμού περί μεμονωμένης πράξης (συνοψίζω από ένα παράλληλο άρθρο της ίδιας εφημερίδας, της κ. Κάτιας Αντωνιάδη):

• 30/4/1976: Ο μαθητής Σιδερής Ισιδωρόπουλος, 16 ετών, παρασύρεται από διερχόμενο αυτοκίνητο στην οδό Πειραιώς και ξεψυχά, μετά από καταδίωξη αστυνομικών επειδή κολλούσε αφίσες στην πλατεία Κοτζιά για τον εορτασμό της Πρωτομαγιάς.
• 25/5/1976: Μια “αύρα” της αστυνομίας (θωρακισμένο αυτοκίνητο), κατά τη διάρκεια πανεργατικού συλλαλητηρίου, καθώς καταδιώκει διαδηλωτές, παρασέρνει και σκοτώνει μια μικροπωλήτρια, την Αναστασία Τσιβίκα.
• 11/7/1978: Αστυνομικοί των τότε Μ.Ε.Α. (Μονάδων Εθνικής Ασφαλείας) “μπουκάρουν” νύχτα στο διαμέρισμα του γιατρού Βασίλη Τσιρώνη, ο οποίος βρίσκεται νεκρός “κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες” (να χτύπησε σε καμιά διακοσμητική ζαρντινιέρα, άραγε;). Ο Τσιρώνης επί μέρες έβγαινε στο μπαλκόνι-του με φορητό τηλεβόα και διάβαζε στο συγκεντρωμένο πλήθος “πολεμικά ανακοινωθέντα” του αγώνα-του ενάντια στο “κράτος των μαύρων” (εννοούσε των φασιστών).
•  28/10/1980: Η αστυνομία χτυπά διαδήλωση αντιστασιακών που επιχείρησαν να παρελάσουν στη Νεάπολη της Θεσσαλονίκης. Ο 76χρονος Τάσος Μαγλαρίδης μεταφέρεται βαριά χτυπημένος στο ΑΧΕΠΑ, και υποκύπτει στα τραύματά του ένα μήνα αργότερα.
• 16/11/1980: Στη διαδήλωση και πορεία προς την αμερικανική πρεσβεία, τα ΜΑΤ συλλαμβάνουν τη Σταματίνα Κανελλοπούλου, 21 χρονών, εργάτρια, την οποία ξυλοκοπούν μέχρι θανάτου. Σε άλλο σημείο της Αθήνας δολοφονείται με παρόμοιο τρόπο ο 26χρονος Ιάκωβος Κουμής.
• 15/8/1985: Η 22χρονη Αμερικανίδα Κάθριν Τζόουν Μπουλ πυροβολείται και σκοτώνεται στο αυτοκίνητό της από αστυνομικό περιπολικού επειδή αρνήθηκε να σταματήσει για να της γίνει έλεγχος.
• 17/11/1985: Ο μαθητής Μιχάλης Καλτεζάς πέφτει νεκρός από σφαίρα του αστυνομικού Αθανάσιου Μελίστα, στην οδό Σολωμού στα Εξάρχεια, καθώς έτρεχε μαζί με άλλους διαδηλωτές για να διαφύγουν, κατά τις διαδηλώσεις για το Πολυτεχνείο. Ο Μελίστας καταδικάστηκε μεν πρωτόδικα σε 2,5 χρόνια φυλάκιση με αναστολή, αθωώθηκε δε στις 25/1/1990 από το Εφετείο, επειδή του αναγνωρίστηκε ως ελαφρυντικό το οτι ήταν “εν βρασμώ ψυχής”.
• 9/2/1986: Ο Μανώλης Κανδονολέων, 17χρονος, επιβάτης σε κλεμμένο αυτοκίνητο, πυροβολείται στο κεφάλι από τρεις αστυνομικούς έπειτα από καταδίωξη. Τα ονόματα των δραστών δεν έγιναν ποτέ γνωστά, και δεν επακολούθησε δίκη.
• 3/9/1986: Αστυνομικοί απωθούν βίαια διαδηλωτές που πραγματοποιούν καθιστική διαμαρτυρία έξω από το υπουργείο Βιομηχανίας, ύστερα από άρνηση της υπουργού Βάσως Παπανδρέου να τους δεχτεί για το θέμα της μη καταβολής δεδουλευμένων-τους. Τραυματίζεται σοβαρά ο εργάτης Άγγελος Μαυροειδής, 60 ετών, και πεθαίνει στο ΚΑΤ λίγες μέρες μετά.
• 4/1/1987: Ο αστυνομικός της Ασφάλειας Παντελής Χατζής σκοτώνει ύστερα από λογομαχία τον 19χρονο Λουκά Γράψα.
• 14/6/1988: Ο αστυνομικός Θωμάς Μακρής δολοφονεί με το περίστροφό του το Νίκο Παπαγγελάκη μέσα σε ουζερί, ύστερα από μεταξύ-τους παρεξήγηση.
• 8/3/1990: Ο 37χρονος αστυφύλακας Γρηγόρης Σπυράκος πυροβολεί και σκοτώνει τον 15χρονο διαρρήκτη βίντεο κλαμπ Δημήτρη Κίκερη, στην Πρέβεζα. Το θύμα βρισκόταν παγιδευμένο στην τουαλέττα του καταστήματος όταν πυροβολήθηκε.
• 10/1/1991: Μετά από πολύωρες συγκρούσεις των ΜΑΤ με διαδηλωτές στην Αθήνα, την επομένη της δολοφονίας του καθηγητή Τεμπονέρα, δακρυγόνο προκαλεί πυρκαγιά στο κτήριο “Κ. Μαρούση” και στο βιβλιοχαρτοπωλείο Λίβα, απ’ όπου ανασύρονται νεκροί από ασφυξία ο 32χρονος επιχειρηματίας Περικλής Ρεπάκης, ο 57χρονος δικηγόρος Μανόλης Κοντόπουλος, ο 59χρονος χρυσοχόος Ιωάννης Νεμετζίδης, και ένα νεαρό άτομο αγνώστων στοιχείων. Η Ε.Δ.Ε. της αστυνομίας έκλεισε την υπόθεση κάνοντας λόγο για “εμπρησμό του κτηρίου από αναρχικούς”.
• 21/1/1991: Ο 25χρονος Τούρκος πρόσφυγας Σουλεϊμάν Ακιάρ συλλαμβάνεται στην Αθήνα με την κατηγορία της διακίνησης ναρκωτικών, υπόκειται σε βασανιστήρια, και ξεψυχά στο ΚΑΤ στις 29 Ιανουαρίου. Ο ιατροδικαστής Μπεναρδής επιβεβειώνει τον άγριο βασανισμό του θύματος από αστυνομικούς της Δίωξης Ναρκωτικών, αλλά η μήνυση που έγινε μπήκε στο αρχείο.
• 16/5/1992: Ο αστυφύλακας Σεραφείμ Σταθογιάννης πυροβολεί και σκοτώνει τον Νικόλαο Σιακαπέτη, 41 χρονών, ιδιοκτήτη μπαρ, ύστερα από συμπλοκή.
• 13/4/1993: Ο αρχιφύλακας Ηλίας Σταματόπουλος τραυματίζει βαριά τον 40χρονο σερβιτόρο Τάσο Σωτηράκη, και πυροβολεί και σκοτώνει τον 26χρονο Γιάννη Τζίτζη, στον Πόρο. Ο δράστης καταδικάστηκε σε ισόβια + 17 χρόνια από το Κακουργιοδικείο Πειραιά.
• 12/9/1993: Νεαρός Αλβανός, ο οποίος σύμφωνα με καταγγελία προσπαθούσε να διαρρήξει δύο αυτοκίνητα, πέφτει νεκρός από σφαίρα του ανθυπαστυνόμου Αντώνη Δελλά, ο οποίος σύμφωνα με ανακοίνωση της Αστυνομίας βρισκόταν σε άμυνα.
• 10/1/1994: Ο 28χρονος Θοδωρής Γιάκας, κάνοντας τη νυχτερινή-του βόλτα στην ερημιά του Μοσχάτου βρίσκεται νεκρός από σφαίρες αστυνομικών, επειδή αρνήθηκε να δώσει τα στοιχεία-του και τράπηκε σε φυγή. Δράστης ο Ευάγγελος Λαγογιάννης, που πυροβόλησε το θύμα τέσσερις φορές πισώπλατα.
• 25/2/1995: Στην αγροτική περιοχή Κρανιές της Φλώρινας, αστυνομικοί του αποσπάσματος Ψαράδων Φλώρινας σταματούν για έλεγχο ομάδα 18 Αλβανών λαθρομεταναστών. Ο 18χρονος Άλμπερτ Κούκα βγάζει μαχαίρι, ο Σωκράτης Παπαδόπουλος του αποσπάσματος προσπαθεί να τον αφοπλίσει, και το περίστροφό του “εκπυρσοκροτεί” (σύμφωνα με καταθέσεις συναδέλφων-του) και πετυχαίνει το 18χρονο στο πρόσωπο, τον οποίο και σκοτώνει.
• 20/1/1996: Κατά τη διάρκεια επιχείρησης-“σκούπα” στη Σκάλα Ωρωπού, ο αστυνόμος Διονύσης Καρακαϊδός σκοτώνει Αλβανό μετανάστη. Το όπλο του αστυνομικού “εκπυρσοκροτεί” κατά τη διάρκεια καταδίωξης του υπόπτου.
• 6/4/1996: Ο 25χρονος Αποστόλης Κεραμιδάς δολοφονείται από αστυνομικούς στη Νίκαια, όταν μαζί με συνομήλικο φίλο-του ετοιμαζόταν να ληστέψει μεγάλο σούπερ μάρκετ της περιοχής.
• 5/6/1996: Ο αστυφύλακας Ηρακλής Νικολόπουλος, 26 ετών, δολοφονεί τον 37χρονο Γιώργο Φραγκογιάννη και τραυματίζει τον 33χρονο Θεμιστοκλή Καλαποθαράκο σε νυχτερινό κέντρο του Παλαιού Φαλήρου. «Το ’χα πάρει απόφαση εδώ και ένα χρόνο να τους πιστολίσω», είπε στους συναδέλφους-του ο Νικολόπουλος όταν συνελήφθη. Στο δικαστήριο, όπου καταδικάστηκε σε ισόβια, δήλωσε: «Είχα αποστολή να καθαρίσω την κοινωνία».
• 14/6/1996: Ο 58χρονος αγροφύλακας Αθανάσιος Μάτος πυροβολεί με 38άρι περίστροφο τον 20χρονο Αλβανό Φαντίλ Ναμπούζι στο χωριό Αργυροπούλι της Λάρισας, επειδή ο τελευταίος επιχείρησε να κλέψει από χωράφι... δυο καρπούζια!
• 23/6/1996: Ο αναρχικός Χριστόφορος Μαρίνος, 29 ετών, “συνήθης ύποπτος” στις λίστες της Αστυνομίας, βρίσκεται νεκρός κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες στην καμπίνα 53 του πλοίου “Πήγασος”.
• 22/11/1996: Ο 45χρονος Τσιγγάνος Τάσος Μουράτης, σε “επιχείρηση” της αστυνομίας έξω από τη Λιβαδειά, πυροβολείται με αυτόματο Μ45 ενώ βρίσκεται ακινητοποιημένος στο έδαφος, από τον 32χρονο αστυφύλακα Δημήτρη Τρίμη. Ο Τρίμης αφήνεται ελεύθερος, παρόλο που του αποδίδεται κατηγορία για ανθρωποκτονία από πρόθεση.
• 8/2/1997: Ο 19χρονος Αλβανός Εριόν πυροβολείται μέσα σε αυτοκίνητο με άλλους τέσσερις Αλβανούς λαθρομετανάστες, όταν αρνήθηκαν να σταματήσουν για έλεγχο της αστυνομίας. Ο θύτης αστυνομικός, Μιλτιάδης Ανδρεόπουλος, κρίθηκε αθώος επειδή, σύμφωνα με την έκθεση της αστυνομίας, σημάδεψε τα πίσω λάστιχα, η σφαίρα “εξοστρακίστηκε”, και βρήκε τον άτυχο Αλβανό στο κεφάλι.
• 25/5/1997: Ο 28χρονος Φίλιππος Παπαδόπουλος, πρώην υπαξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού, “γαζώνεται” από τις σφαίρες λιμενοφυλάκων όταν πήρε για βόλτα (ή έκλεψε) από τη μαρίνα της Ζέας τη θαλαμηγό “Ναυσικά”, Κύπριου επιχειρηματία.
• 3/8/1997: Ο 26χρονος Ηλίας Μέξης δολοφονείται από τον αστυνόμο Τσαγκράκο, επειδή οδηγούσε ανάποδα σε μονόδρομο στη Νίκαια. Ο αστυνομικός για το φόνο καταδικάστηκε σε φυλάκιση 4,5 χρόνων.
• 2/4/1998: Ο 29χρονος Τσιγγάνος Άγγελος Τζελάλ βρίσκεται νεκρός από σφαίρες αστυνομικού κατά τη διάρκεια συμπλοκής στη Θεσσαλονίκη. Ο θάνατός του διαπιστώνεται στο νοσοκομείο Γιαννιτσών, και το Ελληνικό Παρατηρητήριο των Συμφωνιών του Ελσίνκι όπως και η Ελληνική Ομάδα για τα Δικαιώματα των Μειονοτήτων κάνουν λόγο για βιαιοπραγίες κατά Τσιγγάνων από αστυνομικούς, και για διαφαινόμενη συγκάλυψη φόνου.
• 23/10/1998: Ο 17χρονος Σέρβος μαθητής Μάρκο Μπουλάτοβιτς, που είχε έρθει με το σχολείο-του στη Θεσσαλονίκη για εκδρομή, πυροβολείται στην καρδιά από τον αστυνόμο Κυριάκο Βαντούλη, επειδή μια ηλικιωμένη γυναίκα, που νωρίτερα της είχαν κλέψει το πορτοφόλι άγνωστοι, υπέδειξε το νεαρό ως ύποπτο της κλοπής. “Ανθρωποκτονία εκ προθέσεως”, είπε η εισαγγελέας, “Επρόκειτο για ατύχημα”, η θέση της ηγεσίας της ΕΛ.ΑΣ., επειδή οι μαθητές είχαν “ασκήσει πίεση” στον αστυνόμο με αποτέλεσμα να “εκπυρσοκροτήσει τυχαία” το πιστόλι-του. Όπως διαπιστώθηκε στη συνέχεια ο μαθητής ήταν άοπλος, και δεν είχε διαπράξει την κλοπή, αλλά η υπόθεση μπήκε στο αρχείο.
• 25/3/2000: Ο 17χρονος Νίκος Λεωνίδης, πρόσφυγας από την Τσάλκα της Γεωργίας, πέφτει νεκρός από σφαίρα του αστυνομικού Ατματζίδη, στη Θεσσαλονίκη.
• 24/10/2001: Ο Τσιγγάνος Μαρίνος Χριστόπουλος, 21 χρονών, δολοφονείται στο Ζεφύρι από τον αστυνομικό Γιώργο Τυλιανάκη, επειδή δεν σταμάτησε το αυτοκίνητό του σε σήμα της Άμεσης Δράσης. Σύμφωνα με ανακοίνωση της Αστυνομίας, «Αντιδρώντας ενστικτωδώς, ο αστυφύλακας πυροβόλησε μία φορά με το υπηρεσιακό του όπλο με αποτέλεσμα να τραυματίσει θανάσιμα τον οδηγό.» Από την “ενστικτώδη” αυτή αντίδραση, η σφαίρα καρφώθηκε στο πίσω μέρος του κεφαλιού του Χριστόπουλου.
• 14/8/2002: Αστυνομικός υποβάλλει στο Αστυνομικό Τμήμα Ασπροπύργου δύο κρατουμένους σε βασανιστήρια “κατά συρροήν” με ηλεκτροσόκ. Οι κρατούμενοι, ένα 17χρονο αγόρι και ένας 20χρονος στρατιώτης, είχαν συλληφθεί για παράβαση του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας. Έξι χρόνια μετά, το Δεκέμβριο του 2008, ο δικηγόρος του αστυνομικού Αλ. Κούγιας (το ίδιο πρόσωπο με το προαναφερθέν) κατάφερε και πήρε δεύτερη αναβολή της δίκης-τους, για τις 16 Νοεμβρίου 2009. Εφόσον η δίκη γίνει, επτά χρόνια μετά την τέλεση του αδικήματος, είναι σχεδόν βέβαιο οτι το αδίκημα θα παραγραφεί. (Πλήρες ρεπορτάζ εδώ.)
• 9/12/2003: Ο 22χρονος Ηρακλής Μαραγκάκης πέφτει νεκρός από σφαίρες ειδικών φρουρών στο Ηράκλειο, έξω από το χωριό Γωνιές, επειδή δεν σταμάτησε με το αυτοκίνητό του σε σήμα που του έκαναν οι αστυνομικοί.
• 13/1/2004: Ο 42χρονος Μωχάμετ Χαμούτ πεθαίνει από “παθολογικά αίτια” ενώ κρατούνταν από την Αστυνομία Ρεθύμνου, με εμφανή τα σημάδια κακοποίησης και ξυλοδαρμού, σύμφωνα με την ιατροδικαστική έκθεση.
• 21/12/2004: Σε βασανιστήρια (ξεγύμνωμα, φάλαγγα, εικονικές εκτελέσεις, απειλές με όπλα, και άγριο ξύλο) υποβάλλονται τουλάχιστον 40 Αφγανοί λαθρομετανάστες από ομάδα αστυνομικών και ειδικών φρουρών του Αστυνομικού Τμήματος του Αγίου Παντελεήμονα.
• 17/11/2006: Ο Κύπριος φοιτητής Αυγουστίνος Δημητρίου ξυλοκοπείται ανηλεώς από οκτώ αστυνομικούς με πολιτικά, επεισόδιο που καταγράφηκε σε τηλεοπτικές αλλά και ερασιτεχνικές κάμερες. Η Αστυνομία αναφέρει οτι «Έπεσε και χτύπησε σε ζαρντινιέρα». Η υπόθεση στο δικαστήριο βρίσκεται σε εξέλιξη.
• 5/5/2007: 19χρονος φοιτητής κατηγορείται για επισόδια στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο με βασική επιβαρυντική ένδειξη τα... πράσινα παπούτσια που φορούσε, ομοιόχρωμα με εκείνα του δράστη εμπρησμού μιας Μερσεντές. Ο ίδιος και οι συμφοιτητές-του υποστηρίζουν οτι την ώρα εκείνη ήταν σε πάρτυ της Πολυτεχνικής. Η υπόθεσή του βρίσκεται σε εξέλιξη.
• 9/3/2008: Ο 17χρονος μαθητής Παναγιώτης Κουλουβάκος-Αθάνατος συλλαμβάνεται από αστυνομικούς στην Πάτρα, όπου είχε πάει με φίλους-του για να παρακολουθήσουν το αποκριάτικο καρναβάλι. Στο αστυνομικό τμήμα ξυλοκοπείται και βασανίζεται άγρια (πλήρες ρεπορτάζ εδώ). Ο ίδιος και οι φίλοι-του υποστηρίζουν οτι το επεισόδιο το προκάλεσαν οι αστυνομικοί χωρίς καμιά απολύτως αιτία, ενώ η αστυνομία τους κατηγορεί για «απόπειρα σωματικής βλάβης, εξύβριση, μη κακόβουλη βλασφημία, απειλή, απείθεια, αντίσταση κατά της αρχής». Οι τέσσερις “Ζητάδες” που συνέλαβαν τα παιδιά δήλωσαν οτι ο 17χρονος «τους προκάλεσε τρόμο, αιφνίδιο φόβο, και αίσθημα ανασφάλειας.» (Σημείωση του συγγραφέα: αφού οι 4 Ζητάδες κατάφεραν να τρομοκρατηθούν από τρία παιδιά — κοινώς “χέστηκαν” — ας φύγουν απ’ το σώμα: είναι προφανώς ακατάλληλοι για τη δουλειά αυτή.)
• 6/12/2008: Ο 15χρονος μαθητής Αλέξης Γρηγορόπουλος πυροβολείται στο στήθος από τον 38χρονο αστυνομικό Επαμεινώνδα Κορκονέα, μετά από λεκτικό διαπληκτισμό μεταξύ ομάδας νεαρών και δύο ειδικών φρουρών της Αστυνομίας στα Εξάρχεια. Το επεισόδιο προκαλεί ανάφλεξη επεισοδίων και καταστροφών σε όλη την Ελλάδα, αλλά και διαμαρτυρίες σε πόλεις της Ευρώπης, Αμερικής, και Αυστραλίας. Ο δικηγόρος του Κορκονέα κάνει λόγο για «παρεξήγηση». Στην Αθήνα καταστρέφονται πάνω από 200 καταστήματα, πυρπολούνται περίπου 50 κτήρια, όπως και ένας απροσδιόριστος αριθμός αυτοκινήτων, από ταραξίες. Ανάλογα επεισόδια γίνονται στη Θεσσαλονίκη. Μαθητές και φοιτητές οργανώνουν διαμαρτυρίες εναντίον της Αστυνομίας μέχρι τη στιγμή που γράφονται οι παρούσες γραμμές, 10 ημέρες μετά τη δολοφονία.

Πριν να σχολιάσω την άποψη του υπουργού κ. Παυλόπουλου περί “μεμονωμένης πράξης”, θα ήθελα να παρατηρήσω τα εξής:

• Με τί ευκολία οι “εξοστρακισμένες” αστυνομικές σφαίρες πάνε και καρφώνονται σε καίρια σημεία του σώματος των θυμάτων, όπως στην καρδιά και στο πίσω μέρος του κρανίου! Πόσο εύκολα καταρρίπτονται οι νόμοι των πιθανοτήτων και της φυσικής από τους αστυνομικούς!
   
• Τί σύμπτωση αλήθεια που όλες οι Ε.Δ.Ε. (Ένορκες Διοικητικές Εξετάσεις) της Αστυνομίας καταλήγουν στο συμπέρασμα του “ατυχήματος”, και της αθωότητας των συναδέλφων-τους αστυνομικών! Προτείνω το “Ε.Δ.Ε.” της Αστυνομίας στο εξής να μετονομαστεί σε “Ένοχοι Δεν Είμαστε (εκ προοιμίου!)”.
   
• Και με τί ζήλο, πραγματικά, οι δικαστές αθωώνουν αστυνομικούς, ή τους “ρίχνουν στα μαλακά”, ή οδηγούν σε παραγραφή τη δίκη μέσω αναβολών, και κουκουλώνουν κραυγαλέες υποθέσεις παραβίασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων!

Κυρίες και κύριοι της εκτελεστικής εξουσίας, όσοι είστε επιφορτισμένοι με την τήρηση της τάξης και την επιβολή ποινών και του νόμου, βάλτε το παρακάτω καλά στο νου-σας:

Πάμε τώρα στη δήλωση του υπουργού περί “μεμονωμένης πράξης”: πώς μπορεί ο υπουργός να δηλώνει κάτι τέτοιο όταν, από τη μεταπολίτευση μέχρι σήμερα, το αστυνομικό δελτίο βρίθει με περιστατικά όπως αυτά που αναφέρθηκαν παραπάνω; Υποτιμάει κι ο υπουργός τη νοημοσύνη-μας, ή μήπως είναι η δική-του η νοημοσύνη περιορισμένων δυνατοτήτων;

Όχι, δεν νομίζω οτι ο υπουργός είναι κουτός (χωρίς να παίρνω όρκο για την εξυπνάδα-του, μην το πάρει κι απάνω-του!), ούτε οτι θέλει να μας ειρωνευτεί όταν μιλάει για μεμονωμένες πράξεις (οι οποίες επαναλαμβάνονται κάθε τόσο). Αυτό που συμβαίνει είναι οτι βλέπει το μέσο όρο των επιδόσεων της αστυνομίας, βλέπει το μέσο αστυνομικό ο οποίος είναι ούτε κακός ούτε καλός (είναι “μέσος”). Ο υπουργός αδυνατεί να καταλάβει οτι ο μέσος όρος βρίσκεται σε τόσο χαμηλό επίπεδο που, μοιραία, ο πληθυσμός των αστυνομικών θα περιλαμβάνει και κακούς, “ζιζάνια” δηλαδή, που χρειάζονται απομάκρυνση από το σώμα της Αστυνομίας. Δεν είναι οι πράξεις που είναι μεμονωμένες (κάθε άλλο, όπως καταδεικνύει η παραπάνω λίστα)· είναι οι λίγοι κακοί αστυνομικοί που μας απασχολούν κάθε τόσο. Αυτό εννοεί ο υπουργός, τον “μικρό αριθμό-τους”, που όμως δημιουργεί μεγάλα προβλήματα, όπως φάνηκε περίτρανα από το επεισόδιο της δολοφονίας του μικρού Αλέξη. Επιτρέψτε-μου να εξηγήσω αυτή την ιδέα με ένα σχεδιάγραμμα, μέσω του οποίου θα γίνει πιο εύκολα κατανοητή και η αντιμετώπιση του προβλήματος:

Το παραπάνω σχεδιάγραμα δείχνει την κατάσταση στο σώμα της Αστυνομίας όπως είναι τώρα. Υπάρχουν λίγοι κακοί αστυνομικοί (κόκκινο), αντίστοιχα λίγοι καλοί (πράσινο, που όμως οι πράξεις-τους δεν είναι προφανείς, γιατί είναι δύσκολο να κάνει κανείς μια “κραυγαλέα καλή” πράξη, ενώ αντίθετα είναι πολύ εύκολο να γίνει μια “κραυγαλέα κακή” πράξη, όπως είδαμε), ενώ η πληθώρα των αστυνομικών βρίσκεται σε μια μέση κατάσταση. Ο οριζόντιος άξονας δείχνει το “βαθμό” στο πεδίο “κακός-καλός” που θα έπαιρνε ο κάθε αστυνομικός αν υπήρχε τρόπος να βαθμολογηθεί, ενώ το ύψος της καμπύλης μας δείχνει την ποσότητα των αστυνομικών για κάθε βαθμό που θα έπαιρναν. Η καμπύλη αυτή λέγεται “κωδωνοειδής”, επειδή μοιάζει με καμπάνα, ή αλλιώς “κανονική κατανομή”, ή “κατανομή του Γκάους” (από τον Καρλ Φρίντριχ Γκάους, έναν από τους μεγαλύτερους μαθηματικούς όλων των εποχών, που πρώτος παρατήρησε οτι πάρα πολλές κατανομές ιδιοτήτων πληθυσμών στο φυσικό κόσμο περιγράφονται από την καμπύλη αυτή).

Λοιπόν, αυτό εννοούσε ο υπουργός, οτι “λίγοι είναι στο κόκκινο”, και μάλλον έχει δίκιο· όχι οτι οι πράξεις-τους είναι μεμονωμένες, αφού βαρεθήκαμε να μαθαίνουμε για φόνους πολιτών (και μη) από αστυνομικούς. Η άποψη του υπουργού περί μεμονωμένης πράξης είναι ακριβώς ανάλογη με την άποψη των μουσουλμάνων που ισχυρίζονται οτι οι τρομοκρατικές πράξεις φανατικών ισλαμιστών είναι μεμονωμένες, και οτι το Ισλάμ είναι ειρηνική θρησκεία. Αυτό που εννοούν οι Μουσουλμάνοι είναι οτι στην πλειοψηφία-τους είναι άνθρωποι ειρηνικοί (πράγματι), αλλά αρνούνται να παραδεχτούν οτι η φύση της θρησκείας-τους είναι τέτοια που επωάζει και λίγους εξτρεμιστές δολοφόνους, αυτούς που είναι στο “κόκκινο” της αντίστοιχης “Ισλαμικής κατανομής”.

Ας δούμε τώρα τί θα μπορούσε να γίνει.

Προτεινόμενη λύση: Μετεκπαίδευση και “κόψιμο” αστυνομικών · βελτίωση επιπέδου-τους

Αυτό που θα θέλαμε θα ήταν να εξαλειφθεί το “κόκκινο” από το παραπάνω σχεδιάγραμμα της βαθμολογίας των αστυνομικών, έτσι δεν είναι; Δηλαδή θα θέλαμε να μετατοπιστεί όλο το σχεδιάγραμμα προς τα δεξιά της οθόνης, ώστε να μοιάζει κάπως έτσι:

Πώς όμως να γίνει η μετατόπιση και να εξαλειφθεί το κόκκινο χωρίς να καούν και τα χλωρά μαζί με τα ξερά; Κατά την ταπεινή-μου γνώμη, μία λύση βλέπω και προτείνω: πρέπει να γίνει μετεκπαίδευση των αστυνομικών-μας. Πρέπει να τους δώσουμε την ευκαιρία ν’ αποκτήσουν όχι περισσότερες αστυνομικές γνώσεις (αρκετές τέτοιες φαίνονται να ’χουν, μπαφιάσαμε από δαύτες), αλλά γνώσεις ανθρωπιστικού χαρακτήρα, και μάλιστα πανεπιστημιακού επιπέδου. Δεν λέω να τους κάνουμε ακαδημαϊκούς! Μη βιάζεστε να με παρεξηγήσετε. Κ’ εσείς, αν τυχαίνει να τελειώσατε ένα πανεπιστήμιο, δεν σημαίνει οτι γίνατε ακαδημαϊκοί. Μάθατε κάποια πράγματα όμως. “Εξευγενιστήκατε” κάπως. Αυτό οι Έλληνες αστυνομικοί δεν το έπαθαν ποτέ-τους. Όσο αφορά στις ανθρωπιστικές γνώσεις βρίσκονται στο μηδέν. Ξεκινάμε λοιπόν από το μηδέν, και τους υποχρεώνουμε να βελτιωθούν σ’ αυτού του είδους τις γνώσεις με αντάλλαγμα — προσοχή παρακαλώ — την αύξηση του μισθού-τους! Όποιος όμως αποτύχει να περάσει τα υποχρεωτικά μαθήματα, μετά από ένα λογικό αριθμό προσπαθειών, θα κόβεται, τελεία και παύλα. Θα αποτάσσεται απ’ το σώμα. Τα “τούβλα” τύπου Κορκονέα εμείς οι πολίτες (που πληρώνουμε!) δεν τα θέλουμε ν’ ασχολούνται με την ασφάλεια μας, τα απολύουμε, πώς να το πούμε αλλιώς. Εμείς είμαστε οι εργοδότες, εμείς αποφασίζουμε ποιος θα δουλεύει για μας. Καταλάβατε αγαπητοί συμπατριώτες; Αυτό θα πει “δημοκρατία”, εμείς οι ίδιοι αποφασίζουμε για την τύχη-μας: κανένας πρωθυπουργός, κανένας υπουργός, και κανένας άλλος καρεκλοκένταυρος δεν είναι “ανώτερος” από μας, ούτε σοφώτερος (χαρά στη σοφία-τους, τρομάρα-τους!) για να μας πει τί πρέπει να θέλουμε, και τί πρέπει να κάνουμε. Αυτή είναι η αλλαγή νοοτροπίας εκ μέρους-μας που υπέδειξα στην εισαγωγή: μην περιμένετε από τους τρέχοντες ταγούς της πολιτικής να μας λύσουν τα προβλήματα σαν από μηχανής θεοί. Αυτοί μόνο να δημιουργούν προβλήματα ξέρουν. Εμείς οι ίδιοι πρέπει να λύσουμε τα προβλήματά μας, υποχρεώνοντας τους πολιτικούς να καταλάβουν οτι είναι απλοί διεκπεραιωτές των επιθυμιών-μας. Εκεί έχουμε μεγάλο έλλειμα στη σημερινή ελληνική “δημοκρατία”: στη σκέψη-μας, στο πώς βλέπουμε τη σχέση-μας με τους “αρχηγούς” της πολιτικής. Τους βλέπουμε σαν ανώτερούς μας, ενώ έπρεπε να τους βλέπουμε σαν υπαλλήλους-μας, οι οποίοι να διώχνονται κλωτσηδόν όταν αποτυγχάνουν στο έργο-τους. Εκεί βρίσκεται η ευθύνη-μας· όπως και στο οτι αντιλαμβανόμαστε το κράτος σαν “πατερούλη”: το θέλουμε στοργικό, να μας φροντίζει και να μας προστατεύει, ενώ θα έπρεπε να καταλάβουμε οτι το κράτος είναι ένας οργανισμός στην υπηρεσία τη δική-μας: εμείς το αποτελούμε, εμείς πρέπει να καθορίζουμε την πορεία-του, όχι εκείνο τη δική-μας.

Το κράτος είναι, όπως λένε, ο υπηρέτης του πολίτη.
Ε, λοιπόν, τέτοιον ανεπρόκοπο και αυθαδέστατο
υπηρέτη σαν το δικό μας δεν έχω ξαναδεί.
Πανάκριβος υπηρέτης και αχαΐρευτος.
Από δούλος έγινε αφέντης
και μας δυναστεύει.
— Νίκος Δήμου

Έγραψα παραπάνω οτι πρέπει ν’ αυξήσουμε τις απολαβές των αστυνομικών που θα κάνουν την ειλικρινή προσπάθεια και θα βελτιώσουν τις γνώσεις-τους και το επίπεδό τους, και μπορεί να σκέφτεστε, «Καλά, αυτοί θα μας σκοτώνουν κ’ εμείς θα τους πληρώνουμε πιο πολύ κι από πάνω;» Λάθος σκέψη. Θα τους πληρώνουμε παραπάνω για να μη ξανασκεφτούν να μας σκοτώσουν, για να μη λειτουργούν ως Κορκονέες, για να δρουν διαφορετικά. Δεν μπορούμε να τους ζητάμε να έχουν το κίνητρο να βελτιώσουν το επίπεδό τους με τα ψίχουλα που παίρνουν, δοσμένης της επικίνδυνης δουλειάς που κάνουν (και βέβαια είναι επικίνδυνη όταν ασχολούνται όχι με μαθητές, αλλά με τον υπόκοσμο). Νηστικό αρκούδι δεν χορεύει. Αν δεν βάλουμε το χέρι στην τσέπη, τσάμπα βελτίωση δεν πρόκειται να πετύχουμε. Οτιδήποτε θέλουμε να βελτιωθεί, πρέπει να το πληρώσουμε: παιδεία, υγεία, όλα χρειάζονται χρήματα. Το ίδιο και η αστυνομία λοιπόν.

Και πού θα βρούμε χρήματα; Ας σταματήσουν επιτέλους οι της Αμύνης να παίζουν με τα πανάκριβα στρατιωτικά παιχνίδια-τους, ας σταματήσουν τα δισεκατομμύρια να πηγαίνουν σε εξοπλισμούς και “αγορές του αιώνα”, για ν’ αγοραστούν υποβρύχια, φρεγάτες, και άλλα πλεούμενα, ιπτάμενα, κυλιόμενα, και ερπόμενα! Τί να τα κάνουμε όλ’ αυτά; Για ν’ αντιμετωπίσουμε τους Τούρκους μήπως; Μη τυχόν και επιτεθούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση; Ή μήπως για να τους επιτεθούμε εμείς πριν προλάβουνε εκείνοι; Όποιοι ζουν με τέτοιες φαντασιώσεις είναι άξιοι της μοίρας-τους. Να μην υποχρεώνουν όμως τουλάχιστον κ’ εμάς τους υπόλοιπους να υφιστάμεθα τις συνέπειες των φαντασιώσεών τους. Επίσης ας σταματήσουν και τα σκάνδαλα, οι “ιερές μπίζνες”, και ότι άλλο έχει σαν αποτέλεσμα τη διασπάθιση του δημόσιου χρήματος. Κοντολογής, λεφτά μπορούν να βρεθούν αν δεν τα σκορπάμε αλόγιστα, κι αν δεν καταλήγουν σε λάθος τσέπες, όπως συμβαίνει μόνιμα στη χώρα-μας. Ας αναδείξουμε τους πολιτικούς που θα καταφέρουν να λύσουν αυτά τα δύσκολα προβλήματα, και βλέπουμε.

Τώρα, το συγκεκριμένο κύκλο σπουδών που θα βελτιώσει το επίπεδο της Αστυνομίας είναι θέμα άλλων πανεπιστημιακών να τον καταρτίσουν. Εκεί δεν μπορώ να είμαι συγκεκριμένος, γιατί η ειδικότητά μου δεν είναι σχετική. Αυτό που θα επιθυμούσα είναι ο κύκλος σπουδών να περιλαμβάνει (έμμεσα έστω) τις παρακάτω στοιχειώδεις γνώσεις:

• Το οτι δεν έχει βρεθεί επιστημονικά καμιά συσχέτιση μεταξύ χρώματος του δέρματος και νοημοσύνης. Αρα και:
• Τους λόγους για τους οποίους η “λευκή” φυλή αναπτύχθηκε τεχνολογικά περισσότερο απ’ όλες τις άλλες, χωρίς εντούτοις να υπερέχει σε νοημοσύνη. Κατανόηση των σχετικών γεωγραφικών, ζωολογικών, και φυτολογικών αιτίων.
• Κατανόηση της επιστημονικής μεθόδου: το οτι βασιζόμαστε σε δεδομένα, όχι σε προαποφασισμένες θεωρίες· όταν η θεωρία δεν συμφωνεί με τα δεδομένα, είναι η θεωρία που καταρρίπτεται, δεν τροποποιούμε ποτέ τα δεδομένα ώστε να ταιριάξουν με τη θεωρία· οτι κάθε θεωρία πρέπει να είναι διαψεύσιμη για να γίνει επιστημονικά αποδεκτή, κι οτι επιζητούμε τη διάψευση θεωριών μέσω νέων παρατηρήσεων, όχι απαραίτητα την επιβεβαίωσή τους· οτι ένα και μόνο δεδομένο αντικρουόμενο σε θεωρία αρκεί (θεωρητικά) για να καταρρίψει ολόκληρη τη θεωρία· και άλλα πολλά. (Δείτε το μάθημα Ε1 που διδάσκω.)
• Αρχαία ελληνική ιστορία, με έμφαση όχι στον Πελοποννησιακό πόλεμο, ούτε στους Περσικούς πολέμους, αλλά στην ανάπτυξη των επιστημών, των τεχνών, και ιδιαίτερα της φιλοσοφίας. Πιο συγκεκριμένα,
• Προσωκρατική φιλοσοφία, Πλάτων, Αριστοτέλης, Στωικοί, Επικούρειοι. Μετέπειτα εξελίξεις στην Ευρωπαϊκή φιλοσοφία.
• Ιστορία του Ευρωπαϊκού πνεύματος, από το Μεσαίωνα μέχρι τους νεώτερους χρόνους. (Καμία ανασκόπηση πολέμων.) Γνώση της Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
• Στοιχεία ποινικού δικαίου.
• Οπωσδήποτε να αφομοιώνεται η έννοια του ρόλου της Αστυνομίας: το οτι ο αστυνομικός είναι στην υπηρεσία του πολίτη, κι οτι η κατάχρηση εξουσίας είναι από τα σοβαρώτερα παραπτώματα που μπορεί ποτέ να διαπράξει αστυνομικός.

Οποιοσδήποτε νέος θέλει να καταταγεί στο αστυνομικό σώμα, πριν να του δοθεί η δυνατότητα να εξασκεί το επάγγελμά του θα πρέπει να περνάει από τον κύκλο σπουδών με ικανοποιητικό βαθμό. Αν όχι, ας πηγαίνει να βρει αλλού δουλειά. Ο ίδιος ακριβώς κύκλος σπουδών πρέπει να επιβάλλεται και σε όσους “σεκιουριτάδες” ασχολούνται με την τήρηση της δημόσιας τάξης (π.χ. σε γήπεδα κλπ), αλλιώς θα καταλήξουμε να έχουμε εξευγενισμένους αστυνομικούς και αγροίκους “σεκιουριτάδες”.

Ο υφυπουργός Εσωτερικών κ. Χηνοφώτης πρότεινε να γίνεται ψυχολογικός έλεγχος στους αστυνομικούς, ώστε να τους δίνεται το ΟΚ ή όχι προκειμένου να υπηρετήσουν στο σώμα. Καλή η πρόθεση και σκέψη του κ. Χηνοφώτη, αλλά δεν είναι πραγματοποιήσιμη για πρακτικούς λόγους. Δεν είμαστε σε θέση να εγγυηθούμε με επιστημονικό τρόπο οτι θα εντοπίσουμε με σιγουριά τον κάθε Κορκονέα μέσα στους υπόλοιπους. Δυστυχώς, η τρέχουσα γνώση της ανθρώπινης νόησης δεν μας επιτρέπει ακόμη ένα τέτοιο εκπληκτικό κατόρθωμα.

Επίσης, αμέσως μετά τη δολοφονία του μικρού Αλέξη, ο Δικηγορικός Σύλλογος (της Αθήνας νομίζω) προσφέρθηκε να διδάξει στοιχεία από τα Δικαιώματα του Ανθρώπου στους αστυνομικούς-μας. Έξοχη κι αυτή η σκέψη, και προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά δεν αρκεί. Από μόνη-της θα ήταν απλώς ένα ημίμετρο. Πρέπει να ενταχθεί στον παραπάνω κύκλο σπουδών που περιέγραψα.